Şakir Zümre kimdir?

İstiklal Savaşı'nın ilk Türk özel ‘uçak bombası’ fabrikasının kurucusu

1885 yılında Varna’da doğdu. 

İlköğrenimini Varna’da tamamladıktan sonra Cenevre’ye gitti. 

Lise eğitiminden sonra 1908 yılında Cenevre’de hukuk fakültesinden mezun oldu. 

I. Dünya Savaşı sırasında, Varna Türk milletvekili olarak Bulgar Parlamentosu'na 17 Türk temsilciden biri olarak girdi. 

Mareşal Fevzi Çakmak'ın yakın akrabasıdır.

Aynı yıllarda Sofya’da Yarbay rütbesiyle Türk Askeri Ataşeliği görevinde bulunan Mustafa Kemal’le tanıştı ve yakın arkadaşlık kurdu.

İstiklal Savaşı’na destek vermek üzere yurt dışından Anadolu’ya silah ve cephane gönderdi. Savaş sanayiinde değerlendirilmek üzere Türkiye'ye usta ve teknisyen temin etti. Bu üstün hizmetleri nedeniyle İstiklal Madalyası aldı.

İstiklal Savaşı'ndan sonra Türkiye’ye döndü. Atatürk’ün onayıyla Türkiye’nin savunma sanayisinin ilk özel sektör fabrikasını kurdu.

İlk üretimler Bulgaristan’dan getirilen yabancı teknik kadro ile yapıldı. Zamanla yetiştirilen Türk işçiler, 1930’lu yıllarda Bulgar teknisyenlerin yerini aldı.

Türk Hava Kuvvetleri'nin ve Türk Kara Kuvvetleri'nin ihtiyacı olan ilk silah ve cephaneler, ilk Türk denizaltı su bombaları, Şakir Zümre Fabrikası tarafından üretildi. Şakir Zümre Fabrikası, yalnızca yurt içi ihtiyacı olan üretimle yetinmedi.

Fabrika artık cephane üretimi hakkında bilgi birikimi ve tecrübeye ulaşmıştır. Çünkü Türk Hava Kuvvetleri‘ nin 100 , 300 , 500 ve 1000 kg’lık bombaları Şakir Zümre’nin kurduğu bu fabrika tarafından üretilmektedir. Tabi sadece hava kuvvetlerinin değil Türk Deniz Kuvvetleri’nin de ihtiyacı olan cephaneleride üretmeyi başarmıştır. Hatta ilk denizaltı bombalarıda burada üretilmiştir. Yine ihtiyaç olan aydınlatma fişekleri , mayın , el bombaları da burada üretilmekteydi .

Artık fabrika Yunanistan , Bulgaristan , Polonya ve Mısır gibi ülkelere ihracat yapmaya başlamıştır. 1937 yılında Yunanistan’a hemen sonrasında ise Polonya’ya uçak bombaları ihracatı gerçekleştirilmiştir ( Yunanistan’a 1.5 milyon liralık ihracat yapılmıştır . Kazanılan para o dönemde adeta ‘ Can Suyu ‘ olmuştur ).

İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD’nin Türkiye’ye yapmaya başladığı silah yardımları neticisinde Şakir Zümre fabrikası üretime son vermek zorunda kalmış ve bırakılmıştır. Artık fabrika uçak bombaları, denizaltı bombaları , mayın, el bombaları, aydınlatma fişekleri hatta ama hatta 5 beygirlik mazotla çalışan motorlar yerine Kumbara ve "Şakir Zümre" marka sobalarını üretmeye başladı.

Sanayicilere tanınan hakların geliştirilmesi amacıyla yapılan ve Türkiye'nin 2. büyük iktisat kongresi olan 1948 Türkiye İktisat Kongresi’ne katılanlar arasındaydı. 16 Haziran 1966 tarihinde vefat etti.

HAKKINDA YAZILANLAR

16 Haziran 1966 Tanınmış işadamı Şakir Zümre vefat etti. Varna'da dünyaya gelen ve Bulgar parlamentosunda Türk azınlığı temsilen milletvekili olarak görev yapan Şakir Zümre, ilk Harp Sanayii ve Maden fabrikatörüydü. 1920 yılından bu yana Türkiye'de yaptığı yatırımlarla tanınan ve son olarak Şakir Zümre Madeni Eşya Fabrikası'nı kuran Zümre'nin adını taşıyan sobalar, bir dönemin en gözde ısınma aracıydı. Fabrikası, ölümünden sonra faaliyetini ancak 4 yıl daha sürdürebildi. 1970 yılında kapandı.